වන්දනාව සදහා විහාරස්ථානවලට පැමිණෙන පින්වතුන් ඒ ස්ථාන අපවිත්‍රව තිබෙනු දැක දැක නොසලකා නොයා යුතුය. සිද්ධස්ථාන ඇමද පිරිසිදු කිරීම උසස් පින්කමකි. එහි අනුසස් බොහෝ ය. එය ශ්‍රද්ධාව ඇති නම් වියදමක් නැතිව කා හටත් පහසුවෙන් කර ගත හැකි පින්කමකි.

ඔබේ ජීවිත පහන නිවෙන්නට පෙර ධර්මය දකින්න.

උපතට හේතුවන මරණාසන්න සිත

කඩවත සමාධි දහම් පාසලේ ප්‍රධානාචාර්ය 
ශාස්ත්‍රවේදී, 
පයාගල නන්ද හිමි

"චේතනා සූත්‍රයට අනුව මතු උපතකට උපකාරවන සිතක් සකස්වීමට සිතේ ක්‍රියාකාරීත්වය තුන් අයුරකින් බලපායි. චේතනාව, කල්පනාව, සැඟව පවතින කර්මය යනුවෙනි. මේ අවස්ථා තුනෙන් එකක් හෝ ඇතිවිට විඤ්ඤාණය පිහිටයි. උපතක් සිදුවෙයි. හදිසි මරණයකදී සිහිසුන්ව මියෙන විට චේතනාව හෝ කල්පනාව ඇති නොවේ. අනුසය නැතිනම් සැඟව පවතින කර්ම ශක්තිය මුල් වී අලුත් භවයක උපත සිදු වේ"
මරණාසන්න මොහොත මතු උපතට බලපාන්නේ කෙසේදැ’යි දැන ගැනීමට බොහෝ දෙනා කැමැතිය. කිට්ටු සෙනෙහෙබර ඥාතියෙකු මිය ගිය විට ඔහු හෝ ඇය හැසිරුණු ආකාරය අනුව සමහරු නොයෙක් අදහස් දරති. මේ අදහස් ඇතැම්විට ජන සමාජයේ විශ්වාස හා පිළිගැනීම් ඇසුරෙන් ඇතිවීමට පිළිවන. එසේ නැතිනම් ආගමික ඉගැන්වීම් පදනම් කරගෙන ජන සමාජය තුළ පැතිරීමටද හැකිය. බෞද්ධයන් අතර ද තමන් ඇසූ අන්දමට මේ පිළිබඳ මතිමතාන්තර ගොඩනඟාගත් අයද සිටිති. එහෙයින් භාග්‍යවතුන් වහන්සේ දේශනා කළ අන්දමට මේ කරුණු සූත්‍ර ධර්ම ආශ්‍රයෙන් පැහැදිලි කිරීම මෙහි අරමුණයි.
යහපත් ලෙස ජීවත් නොවූ අයෙකු මියයන මොහොතේ හ¾ඩමින් වැළපෙමින් කෑගසමින් හැසිරෙතොත් අවට සිටින අය ඔහු අපායේ ගිනිදැල් දැක, යමපල්ලන් දැක බිය වී එසේ හැසිරෙන බව පවසති. වටපිටාවේ වෙසෙන්නෝ මෙසේ මරණයට පෙරම ඔහු අපායට යවති.අනෙක් පැත්ත ගැන ද පොදු ජනයා තුළ පවතින්නේ මෙවැනිම අදහස් ය. ගුණ යහපත්කමින් ජීවත් වූ උපාසිකාවක මිය යන මොහොතේ අත් දෙක එකතු කරගෙන වන්දනා කරන ඉරියව්වෙන් මිය ගියහොත් ඇය නිසැකවම දෙව්ලොව යන බව පවසති.

මෙහිදී අප හමුවේ මතුවන ප්‍රශ්නාර්ථයක්ද වෙයි. සීලාදි ගුණ වැඩූ මවු කෙනෙකු අවසාන කාලයේ දැඩි සේ ගිලන්ව සිහිසුන්ව දින ගණනක් එක් තැන්ව හිඳිමින් මිය යාමට පුළුවන. එවැනි චරිතවත් සිල්වත් ගුණවත් ජීවිතයක් ගතකළ මවක් සිහිසුන්ව මිය ගියහොත් නිරයට යතැයි අපි කෙසේ කියමුද? ගුණ යහපත්කමින් ජීවත් වූ අයෙකු සිහිමුළා වී කලුරිය කළ පමණින්ම ඔහුගේ මතු භවය දුගතිගාමි වේ යැයි කිව හැකිද? අපි බොහෝවිට දහම නිවැරැදිව තේරුම් නොගෙන වරදවා කියන බණ අසා වැරැදි විශ්වාස තුළ සිටිමු. මරණාසන්ත සිත පිළිබඳවත් ඒ අනුව මතු උපත සකස්වන අන්දම ගැනත් දෙසූ විස්තර විවරණ සූත්‍ර ධර්මවල සඳහන් වෙයි. ඒ අතර සංයුත්ත නිකායේ සංචේතනා සූත්‍රයද වැදගත් ය.
සංයුත්ත නිකායෙම එන චේතනා සූත්‍රයෙන් සිහිසුන්ව මරණයට පත්වීම, සිහිමුළා වී කලුරිය කිරීම, හදිසි අනතුරකින් අභාවයට පත්වීම වැනි අවස්ථාවකදී කෙනෙකුගෙ සිත සකස්වන අන්දම ගැන නිවැරැදි දැනුමක් ඇතිකර ගත හැක.
චේතනා සූත්‍රයට අනුව මතු උපතකට උපකාරවන සිතක් සකස්වීමට සිතේ ක්‍රියාකාරීත්වය තුන් අයුරකින් බලපායි. චේතනාව කල්පනාව සැඟව පවතින කර්මය, යනුවෙනි. මේ අවස්ථා තුනෙන් එකක් හෝ ඇතිවිට විඤ්ඤාණය පිහිටයි. උපතක් සිදුවෙයි. හදිසි මරණයකදී සිහිසුන්ව මියෙන විට චේතනාව හෝ කල්පනාව ඇති නොවේ. අනුසය නැතිනම් සැඟව පවතින කර්ම ශක්තිය මුල් වී අලුත් භවයක උපත සිදු වේ.

චේතනාව උපතට මුල්වන අන්දම

චේතනාව, කර්මය බවත් සංඛාර යන්නෙන් අදහස් කරන්නේත් චේතනාව ම බවත් ඔබ හොඳින් දනියි. ඇතැම් අය චේතනාව හැටියට තේරුම්ගෙන ඇත්තේ සිතේ ක්‍රියාකාරීත්වයයි. මෙවැනි නිදසුනකින් චේතනාව මුල් වී කර්ම සිදුවන අන්දම විස්තර කළ අවස්ථාවක් ගැන විමසා බලමු.
“ඔබ විහාරයට වන්දනාවට යන විට ඔබ යන මාර්ගයේ කුඩා පණුවන් ඔබේ පයට පෑගී මරණයට පත්විය හැකිය. ඒ සතුන් මරණයට පත්වුණේ ඔබගේ පයට පෑගී වුවද එයින් ඔබට පවක් සිදු නොවේ. මක් නිසාද ඔබේ චේතනාව වන්දනාවට පන්සලට යෑම මිස සතුන් මැරීම නොවන හෙයිනි. එහෙයින් චේතනාවක් නො තිබූ හෙයින් ඔබට ප්‍රාණඝාතය සිදු නොවේ.” මෙයට සමාන කතාවක් ධම්ම පදට්ඨ කතාවේ ද එයි.
“පාලිත හිමියන් සක්මන් මළුවේ සක්මන් කරනවිට උන්වහන්සේගේ පයට පෑගි කුඩා පණුවන් මරණයට පත් වේ. මේ ගැන භික්ෂුහු භාග්‍යවතුන් වහන්සේට දන්වති. එවිට උන්වහන්සේ පාලිත රහත් භික්ෂුවක් බවත් දෙනෙත් අන්ධ හෙයින් කුඩා පණුවන් තම දෙපයින් මරණයට පත් කිරීමේ අදහස් නොවූ බවත් පවසති.” (ධම්මපදට්ඨ කතා)
කෙසේ නමුත් මෙවැනි අදහස් මුල්කරගෙන යමක් කරන විට හෝ කියන විට සිතක් පහළ වේ නම් එය කර්මයකි යන අදහස ඇතිවීම වැළැක්විය නොහැක. අප කරන හැම ක්‍රියාවකටම හැම වචනයකටම සිත සම්බන්ධය. සිතීමකින් තොරව කිසිවක් කළ නොහැක. නිරායාසයෙන් මෙන් සිදුවන දෙයට ද සිතේ සම්බන්ධය පවතියි. ඒ හැරුණුවිට සිතා කල්පනා කොට කරන බොහෝ දේ එදිනෙදා ජීවිතයෙදී අපට මුණ ගැසෙයි. චේතනාව සිතා මතා කරන දෙය නම් මේ සියල්ල කර්ම ගණයට වැටෙයි. එසේ වූ විට කෙනෙකු ජීවිත කාලය තුළ මොනතරම් කර්ම රැස්කරත්ද? සාමාන්‍යය ජීවිතයෙදී කෙනෙකු යහපත් දෙයට වඩා අයහපත් දෙය කළ හැකිය. එසේ වූ විට සාමාන්‍ය පුහුදුන් පුද්ගලයෙකු මහත් සේ කරන අතර ඒ සියල්ලටම විපාක දුන්නොත් සසරින් මිදීමක් සිදු නොවේ.
භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මේ පිළිබඳව මෙසේවදාළහ. මහණෙනි, යමෙක් සත්වයා කරන සියලු කර්මවලට විපාක වින්ද යුතු යැයි කියත් නම් එය මම නොපිළිගනිමි. යමෙක් වින්ද යුතු කර්මවලට විපාක වින්ද යුතු යයි කියත් නම් එය මම පිළිගනිමි. සියලු කර්මවලට විපාක විඳීමට සිදුවුවහොත් බ්‍රහ්ම චරිය වාසය නිෂ්ඵල වෙයි. (අංගු.නි. ලොණඵල වග්ග)
මෙයින් අදහස් කරන්නෙ උතුම් බඹසර හැසිරීමෙන් ලද යුතු නිවන් පසක් කරගැනීම, පුද්ගලයෙකු කරන සියලු කර්මවලට විපාකදීමට සිදුවුවහොත් ඉඩක් නොලැබෙන බවයි.

කෙබඳු කර්මවලට විපාක ලැබේද?

“මහණෙනි, මම රැස් කරන ලද චේතනාත්මක කර්මවලට විපාක වින්ද යුතු බව වදාරමි. සංචේතනාත්මක කර්ම විපාක විඳීමෙන් තොරව අවසන් කළ නොහැක. කළ රැස්කළ සංචේතනික කර්මවලට විපාක නොවිඳ දුක් අවසන් කිරීමක් නොවේ. (අංගු. නිකාය)
සංචේතනාත්මක කර්මවලට මිස මැරෙන මොහොතේ දකින පෙනෙන දෙයට අනුව උපතක් සිදු නොවන බව මේ දේශනාවට අනුව හොඳින්ම පැහැදිලි විය යුතු යි. සංචේතනාත්මක කර්මය යනු චේතනා සහිත කර්මයයි. චේතනා සූත්‍රයේ පළමුවන අවස්ථාව ලෙස සැලකෙන ‘චේතෙති’ යනුවෙන් එය සඳහන් වෙයි.

නැවත නැවත සිතීමයි.

යම් අකුසල් අරමුණක් මුල් වී එය කර්මයක් වන අන්දම දෛනික ජීවිත රටාව තුළින් මෙසේ තේරුම් ගත යුතුයි. චේතනාවේ මූලික ස්වරූපය ලක්ෂණය නැවත නැවත සිතීමයි. අභිසංස්කරණය කිරීමයි. යළි යළි සිතීම නිසා අවට ලෝකය ගැන වැරැදි ලෙස සිතීමට පෙළඹෙයි. දහමේ විපල්ලාස නමින් සඳහන් වන්නේ මේ ලෙස ලොව වරදවා තේරුම් ගැනීමයි. නිදසුනකින් මේ කරුණු මෙසේ තේරුම් කරගත හැකි යි.
දෙදෙනෙකු එක සමාන අභූත අයුතු චෝදනාවකට මුහුණපාති. තමන් නොකළ වරදකට අනුන් විසින් චෝදනා නගනවිට සිතේ සසලවීමක්, කෝපයක් ඇති වෙයි. එක සමාන ගැටලුවට දෙදෙනෙකු ප්‍රතිචාර දක්වන අන්දම කෙසේ විය හැකිද?
ඒ තැනැත්තාට මෙවැනි අභූත චෝදනාවක් කළවිට ඔහු නිහඬව සිතයි. මේ වරද මා ළඟ නැහැ. ඒත් මගෙන් පළිගන්න තමයි මෙවැනි දේ කරන්නෙ. මේවාට මං කලබල වෙලා ඔහු සමඟ එකට එක කරන්න ගියොත් මේ චෝදනාවල කෙළවරක් නැති වෙයි. ඒ වගේම මා මේ වරද නොකළත් සමහරවිට සමාජය මේ ගැන කතාබහ කරන්න පුළුවන්. ඒ සියල්ලට වඩා සිතේ සැනසීමක් නැතිවෙන්න පුළුවන්. මෙසේ සිතමින් ඔහු තුළ උපන් ගැටලු සහගත සිතිවිලි වැඩිදුර ගෙන නොයයි. මිනිසුන්ගේ හැටි ඔහොම තමයි යනුවෙන් සිතා ඔහු සිතේ හටගත් අමනාපය එතැනින් නවතයි
බී නමැත්තා මේ ගැන කණ වැටුණු වහාම කලබලවෙයි. අතනට මෙතනට දුරකථනයෙන් කතා කරමින් දන්න කියන අයට මේ ගැන කියයි. ඔවුන්ද මේ ගැන කියන දෙයින් ගැටෙන සිත තවත් දැඩි කරගනියි. ගෙදර පැමිණි පසුත් සිදුවන්නේ කෝප සිත වැඩෙන දෙය මිස සිත නිවන දෙය නොවේ. මේ අන්දමට සිත තුළ සිතිවිලි ක්‍රියාත්මක වීම නිසා තමාට වීමට ගිය හානිය දෙගුණ තෙගුණ වීමටද බැරි නැත. නිවන් මගින් ඈත්ව මෙසේ සිතිවිලි දිග් ගැසීම තුළ වැඩෙන්නේ අකුසල් සිතිවිලියි. සමහර විට නොසිතූ සිදුවීමක් දක්වා මේ අන්දමට සිත තුළ සකස් කරගත් සිතිවිලි පැතිර යාමට පුළුවන. මෙවැනි මානසික ස්වභාවයක් නිතරම දුක පිණිස පවතියි. එවැනි සිතිවිලිවල වැඩීමක් සංචේතනික තත්ත්වයට පත් වී මරණාසන්න සිතට යොමු වී උපතකටද බලපායි.
ඒ නමැත්තා කී අන්දමට මුල් සිතිවිල්ල අභිසංස්කරණය නො කරත් නම් ඔහුගේ සිත තුළ කර්ම බලවේගයක් ඒ නිමිති කරගෙන ඇති නොවේ.
ද්වේශය මුල් කරගත් සිදුවීම යළි යළිත් සිතීමේ ප්‍රතිඵලය මෙලොව මානසික අස්වැසිල්ල නැතිවීමත් පරලොව දුක් විපාක සඳහා සිත සකස් වී එයට අනුකූල තැනක විඤ්ඤාණය පිහිටීමත්ය.
කුසලාරම්මණයත් මුල්වීමෙන් සැප විපාක සඳහා සිත සකස් වන්නේ මේ අන්දමටයි. මෙසේ අකුසල් සිතිවිලි රැස්වුණත් කුසල් සිතිවිලි රැස් වුණත් සිදුවන්නේ එකම ප්‍රතිඵලයයි. ඒ කර්ම රැස්වීමයි. සසර දිගුවීමයි. එහෙයින් සිතක කර්ම ඇතිවන සැටිත් ඒ සඳහා නැවත නැවත ගැටුමට ලක් වූ නිමිත්ත පත් වූ පරිදි දැකිය යුතු යි. එවිට අපවටා ලෝකය වැරැදි ලෙස හඳුනා ගනියි. මමත්වය මුල් කරගනිමින් අවට ලෝකය වැරැදි ලෙස දකින තුරු අපට ගැළවීමක් නොමැත. නිදහස්ව නිවහල්ව ජීවත්වීමට නම් චේතනාව ඒ සැටියෙන්ම හඳුනාගත යුතුයි. චේතනාව ක්‍රියා කරන අන්දම දැකීමෙන් අපට වහල් බවෙන් මිදිය හැකිය. විදසුන් වඩන යෝගියා සිහි නුවණින් මේ තතු දැක නිවහල් මානසිකත්වයකට හිමිකම් කියයි.

¤☸¤══════¤☸¤☸¤══════¤☸¤

දන් දීමයි අනුසස් ලැබීමයි අත් හැරීමයි නිරාමිස සතුටයි

රත්මලානේ ශ්‍රී රත්නාරාමය
බොරලැස්ගමුවේ සිරි සෝනුත්තර විහාරය යන 
උභය විහාරාධිපති බස්නාහිර පළාත සහිත 
කොළඹ නව තොටමුණේ 
ප්‍රධාන අධිකරණ සංඝ නායක
සූරියගොඩ සිරිධම්ම නා හිමි

දේවතා සංයුත්තයේ දානය පිළිබඳව විශේෂයෙන් සඳහන් වන සූත්‍ර අතර ආදිත්ත, කිංදද, වනරෝප, ජේතවන, සාධු සහ මච්ඡරි නමින් සූත්‍ර දේශනා සඳහන් වෙයි. මේ අතරින් මච්ඡරි සූත්‍ර දෙකක් තිබෙයි. එක් මච්ඡරි සූත්‍රයක් සතුල්ලපකායික වර්ගයටත්, අනෙක් මච්ඡරි සූත්‍රය ආදිත්ත වර්ගයටත් අයත්.
දේවතා සංයුත්තය පිළිබඳව විමසිලි ඇසින් බලන විට බොහෝම මාතෘකා ඔස්සේ අදහස් ඉදිරිපත් කරන්නට පුළුවන්. දානය හෝ පරිත්‍යාගය පිළිබඳව දෙවිවරුන් විසින් විවිධ මති මතාන්තර අදහස් දැරු බව පෙනෙන්නට තිබෙනවා.
දේවතා සංයුත්තයේ දානය පිළිබඳව විශේෂයෙන් සඳහන් වන සූත්‍ර අතර ආදිත්ත, කිංදද, වනරෝප, ජේතවන, සාධු සහ මච්ඡරි නමින් සූත්‍ර දේශනා සඳහන් වෙයි. මේ අතරින් මච්ඡරි සූත්‍ර දෙකක් තිබෙයි. එක් මච්ඡරි සූත්‍රයක් සතුල්ලපකායික වර්ගයටත්, අනෙක් මච්ඡරි සූත්‍රය ආදිත්ත වර්ගයටත් අයත්. නමුත් මේ සූත්‍ර දෙකෙන්ම පැහැදිලි කරන කාරණා දෙපැත්තට විහිදුන කාරණා නොවෙයි. ඒ දෙවර්ගයේදීම දෙවිවරුන් විසින් අසා ඇත්තේ දානය පිළිබඳවයි.
අද අප මේ සූත්‍ර අතරින් මච්ඡරි සූත්‍රය ගැන පැහැදිලි කරමු. මච්ඡරී යනු මසුරුකමයි. ඒ මසුරුකම මුල් කරගෙන දානය පිළිබඳ අදහස් මෙම සූත්‍රයේ ඇතුළත්. ඒ වගේම මච්ඡරි සූත්‍රයේ දන් දිය යුත්තේ කවුද? කියා සාකච්ඡා කරනවා.

දෙවැනි මච්ජරී සූත්‍රයේදී සාකච්ඡාවට භාජනය වන්නේ දෙන්නාගේ සහ නො දෙන්නාගේ වෙනසයි. මේ සියල්ලම අපට ඉතාමත් වැදගත් මෙන්ම ඉතාමත් ප්‍රයෝජනවත් කරුණුයි.
මච්ඡරි සූත්‍රයේ දාන ආනිසංස බොහෝ විස්තර කොට තිබෙනවා. සතුල්ලපකායික දෙවි දේවතාවන් විසින් බුදුරජාණන් වහන්සේ ජේතවනාරාමයේ වැඩ සිටියදී මුළු ජේතවනය ඒකාලෝකමත් කරගෙන පැමිණ මෙසේ විමසා සිටියා.
නිදුකාණන් වහන්ස, මසුරුකමත්, ප්‍රමාදයත් නිසා ඇතැම් අය දන් දෙන්නේ නැහැ. පින් කැමැති දානඵල දන්නා අය, දාන ආනිශංස දන්නා අය දන් දිය යුතු වෙනවා. මේ දේවතාවාගේ දානය පිළිබඳව ප්‍රශ්නය ඉදිරිපත් කරන්නේ මසුරුකම සහ ප්‍රමාදය නිසා දන් නො දෙන්නා පිළිබඳවයි. නමුත් පින් කැමැති දානයේ ආනිශංස දන්නා අය දන් දීමට මැළි වන්නේ නැහැ. අප දන්නවා වර්තමානයේ ඇතැම් අය ශ්‍රද්ධාව මුල්කරගෙන වගේම දානයේ අනුසස් දැනගෙනත් දන් දෙනවා. ඇතැම් අය දන් දෙන්නේ තමන්ගේ චිත්ත සන්තානයේ ඇති ලෝභය, ද්වේෂය, මෝහය යටපත් කිරීමටයි. මෙය දානය පිළිබඳව ඇති ධර්මානුස්වභාවය යි.
නමුත් අද සමාජයේ ඇතැම් අය දන් දෙනුයේ අවබෝධයකින් නොවෙයි. විවිධ භය නිසා, මළගිය අය නිසා, ඔවුන්ගෙන් සිදුවන කරදර නිසා දන් දීමට පෙළෙඹනවා. එසේ නොමැතිව ශ්‍රද්ධාවෙන් දන් දෙන අයට ඒ පිළිබඳව හොඳ අවබෝධයෙන් මඟ පෙන්වන සූත්‍රයක් තමයි මච්ඡරි සූත්‍රය.
තවත් එක් දේවතාවෙක් බුදුරජාණන් වහන්සේ අභියස දී මෙසේ ප්‍රකාශ කළා. ස්වාමිනි නිදුකාණන් වහන්ස , මසුරා, දැඩි ලෝභයා යම් කටයුත්තකට බියෙන් දන් නොදෙයි. එයම ඔහුට භය පිණිස පවතිනවා. මසුරු තැනැත්තා ඒ නිසාම මෙලොවත්, පරලොවත් දුක් විඳියි. දුක බාලයා ස්පර්ෂ කරයි. ඒ නිසාම මසුරුකම හැරදා එය මැඬලීම පිණිස දන් දිය යුතුයි. ඒ වගේම නිදුකාණන් වහන්ස, මියයන සත්ත්වයාට පරලොවදී පිහිට පිණිස පවතින්නේ පිනයි. ඒ නිසා පින් කර ගන්නට ඕන. පින් කිරීමට නම් දන් දීම අවශ්‍ය යැයි ඒ දෙවියා බුදුරජාණන් වහන්සේ අභියසදී ප්‍රකාශ කළා.
මේ පින පිළිබඳව අර්ථ දක්වන තැන්වලදී බුදුරජාණන් වහන්සේ වදාළා ගිහි අයට ද, දෙවියන්ටද, පැවිදි උතුමන්ටද පින අවශ්‍යයි. පින අනුවයි මේ සියලු දෙනාගේම බැබළීම සිදුවන්නේ. පින පරලොවදී සත්ත්වයාට පිහිට පිණිස පවතියි කියා.
තව දේවතාවෙක් පවසනවා යමෙක් සමඟ ගමනක් යන කෙනෙකුට ලැබුණ දේ බෙදා ගන්නාක් මෙන් ටිකක් ඇති කල්හිත් දන් දෙනවා නම් ඒ අය මළවුන් අතර නොමැරී සිටිනවා යැයි කියා සිටියා.
අප දන්නවා ඇතැම් අයට විශාල ලෙස මිල මුදල් තිබෙනවා. ඇතැම් අයට ටිකක් තිබෙනවා. ටිකක් තිබෙන කෙනෙක් ශ්‍රද්ධාව නමැති ධනය මුල්කරගෙන දන් දෙනවානම් ඒ තැනැත්තා මළවුන් අතර, නො මළ කෙනෙක්. ඇතැම් අය ටිකක් ඇති විටත් දන් දෙනවා. ඇතැම් අය බොහෝ තිබියදීත් දන් නොදේ. නමුත් සුළුවෙන් තිබියදී හෝ ශ්‍රද්ධාව නමැති ධනය මුල්කරගෙන දන් දෙනවා නම් එය දෙලොව යහපතට හේතු වෙනවා.
තවත් දේවතාවෙක් ප්‍රකාශ කරනවා අසද්පුරුෂයෝ ස්වල්පයක් ඇති කල්හී දුෂ්කර වූ දානය දෙන සද්පුරුෂයා අනුගමනය කරන්නේ නැහැ. ස්වල්පයක් ඇති කල්හිත් දීම නැමැති දුෂ්කර, සුචරිත ක්‍රියාව පුරුදු කළ යුතු බවයි මේ දේවතාවා කියන්නේ. ඒ දේවතාවා තවදුරටත් කියා සිටියා මේ සමාජයේ ටිකක් තිබෙන සද්පුරුෂයෝ ඉන්නවා ඒ වගේම ඉන්නවා ටිකක් තිබෙන අසද්පුරුෂයෝ. එයින් ටිකක් තිබෙන සද්පුරුෂයෝ දීම නමැති ඒ සුචරිත ක්‍රියාව ප්‍රගුණ කිරීම නිසා සුගතියේ ඉපදෙනවා .
ස්වාමිනි, සද්පුරුෂයාගේ ධර්මය පිරීම ඉතා අමාරුයි. එය ඉදිරියට ගෙන යාම, ව්‍යාප්ත කිරීම ඉතා අමාරුයි. අද සමාජයේ වුවත් හොඳ කරන අය අඩුයි. ඒ අය කරන ක්‍රියාවන්ද අසන්න ලැබෙන්නේ අඩුවෙන්. ඒ නිසා සද්පුරුෂයාගේ ධර්මය පිරීම අසීරු බවයි මේ දේවතාවා කියන්නෙ. අප දන්නවා බෝසතාණන් වහන්සේ දසපාරමිතා පුරන අවදියේ ඒ පාරමිතා පිරුවේ පහසුතා ලබාගෙන නොවේ. බොහෝම දුෂ්කරතා මැද දස පාරමිතා, දස උප පාරමිතා, දස පරමත්ත පාරමිතා පුරා සම්මා සම්බුද්ධත්වයට පත්වුණේ. ඒ නිසා අප තේරුම් ගන්න ඕන සද්පුරුෂයාගේත් අසද්පුරුෂයාගේත් වෙනස්කම් පවතිනවා. සද්පුරුෂයා මෙලොවින් පරලොව යනවිට සුගතියට යනවා. අසද්පුරුෂයා නිරයට යනවා කියන කාරණයයි මේ දේවතාවා ප්‍රකාශ කරන්නේ. මේ ආකාරයට දානය පිළිබඳව විවිධ අදහස් දෙවිවරුන් විසින් ප්‍රකාශ කර සිටියා.
ඒ දෙවි පිරිස පසෙකින් සිටි විට එක් දෙවියෙක් ඉදිරියට පැමිණ කියන්නේ ස්වාමිනි නිදුකාණන් වහන්ස, අප ප්‍රකාශ කළ ප්‍රකාශ වලින් වඩාත් වැදගත් නිවරැදි සාධු ධර්මය, සුභාෂිත ප්‍රකාශය කිව්වේ කවුද?
ඒ අවස්ථාවේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළා දේවේන්ද්‍රය, ඔබ සියලු දෙනාගේම කියමන් ඉතාමත්ම සුභාෂිතයි. ඒ වගේම මාගේ ප්‍රකාශයත් අසන්න. දේවේන්ද්‍රය, යමෙක් දුකසේ ජීවත්වෙමින් ධර්මානුකූලව හැසිරේ ද? අඹු දරුවන් පෝෂණය කර, ටිකක් තිබියදීත් දන් දෙයිද? ලක්ෂ ගණන් වියදම් කොට සිය ගණන් යාග කරන්නාගේ දීම ඔහුගේ දානයෙන් සියයෙන් පංගුවක් නො වටී කියායි. එහිදී භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අවධාරණය කළේ දුකසේ ජීවත්වෙමින් ධර්මානුකූලව හැසිරෙමින්, අඹුදරුවන් පෝෂණය කරමින්, ධනය ටිකක් තිබියදීත් දන් දෙනවා නම් ඒ දන් දීම අධාර්මිකව හරිහම්බ කර දන් දෙන පුද්ගලයාට වඩා වටිනවා කියන කාරණය බුදුරජාණන් වහන්සේ දෙවියන් අරභයා වදාළා.
මේ දේ අද සමාජයටත් වැදගත් වෙනවා. දෙන දේ ධාර්මිකව, සිල්වත්ව උපයාගෙන එය ශ්‍රද්ධාවෙන් දීම ඉතා හොඳ බව මෙයින් අවධාරණය කරන්නේ.එනිසා ටිකක් හරි දෙන දේ ශ්‍රද්ධාවෙන් දෙන්න. දෙන්නම් වාලේ දෙන්න එපා. දෙන ටික හෝ තේරුම් අරගෙන දෙන්න. මම දෙන මේ පරිත්‍යාගය මාගේ චිත්ත සන්තානයේ ප්‍රසාදය පිණිස හේතුවේවා කියා දෙන්න. ආශාව සංසිඳීමටත්, මුලාව බැහැර කිරීම සඳහාත් කියන හොඳ සිතිවිලි ඇතිකරගෙන දන්දීම කළයුතු වෙනවා.
දන් දෙනවිට දහඩිය මහන්සියෙන් සොයා ගත් දෙයකින් දන් දීම වටිනවා. කෙසේ නමුත් දානයක් දීමේදී වඩා අර්ථවත් වන්නේ කර්මය, කර්මඵල දැනගෙන දීමයි. දැහැමින් දුන් දෙයි වටිනාකම වැඩියි. අධාර්මිකව හම්බ කරන දේ කෝටි ගණන් දුන්නත් එය මහත්ඵල මහානිසංස නොවෙයි. ඉහත කී දෙය දෙවි දේවතාවන් අරමුණු කරගෙන භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළද එය අද සමාජයටත් ඉතා වැදගත්. අකාලික මුනි දහම එසේමයි. එනිසා ටිකක් දන් දුන්නත් චේතනාව බලවත්නම් එය මහත්ඵල මහානිසංස යි. ඇතැම් කෙනෙක් විෂම පැවැත්මෙන් යුතුව අනුන් තලා පෙළා ශෝක කරවා හැඬු කඳුළු ඇතිකරවා දන් දෙනවා. එය මහත්ඵල මහානිශංස වන්නේ නැහැ. ඒ නිසා දේවතා සංයුත්තයේ මච්ඡරි සූත්‍රය අපේ ජීවිතවලට ඉතාමත් වැදගත් වෙනවා.
දන් දෙන්නේ කෙසේද කියන කාරණය මෙන්ම දන් දිය යුත්තේ කටද? කියන දෙයත් මච්ඡරි සූත්‍රයෙන් ඉතාමත් මැනවින් පැහැදිලි වෙනවා.

¤☸¤══════¤☸¤☸¤══════¤☸¤

පින ද පව ද රැස්කරන්නේ ඔබේ ම සිතයි.
X